Spor Performansı Testi ve Değerlendirmesi

Bir sporcu için kullanılacak testler; uygun sağlık riskleri, fizyolojik ve performans değerlendirmelerinin seçimi, hedefler ile mevcut alan ve ekipmana göre belirlenir.

Değerlendirme süreci tüm sporcular için önemli ve gerekli olmakla birlikte, aynı zamanda kolay ve zaman açısından verimli olmalıdır.

Spor performans testinden önce sorulması gereken 8 soru

Sporcular için bir değerlendirme süreci uygulamadan önce, sporun ihtiyaçlarını belirlemek önemlidir. Aşağıdaki soruları yanıtlayarak, sporcular için hangi değerlendirmelerin en uygulanabilir ve alakalı olduğunu belirlemek, testler için daha donanımlı olmamızı sağlar.

• Spor, yüksek yoğunluklu, aralıklı hareketler mi yoksa sabit tempolu bir aktivite mi içeriyor?
• Spor, yoğun hareket ve ardından aktif dinlenme dönemleri gerektiriyor mu?
• Spor tamamen hareketsiz bir başlangıç pozisyonundan mı başlatılır yoksa sürekli hareket halinde midir?
• Hangi enerji sistemi ağırlıklı olarak kullanılıyor?
• Spor, durma, geriye doğru koşma, yanal hareket ve hareketsiz bir pozisyonda fiziksel aktivite yapma gibi yön değiştirme hareketlerini gerektiriyor mu?
• Oyuncular, vücuda yük bindiren ağır ekipmanlar giyiyor mu?
• Oyuncular sıklıkla vücut teması (oyuncudan oyuncuya) ile vücuda ek stres katıyorlar mı?
• Bu spor, önemli bir hız ve reaksiyon süresi gerektiriyor mu?

Sporun ihtiyaçlarını belirledikten sonra, sporcularınız için hangi değerlendirmelerin en uygun olduğunu seçmek daha kolay hale gelir. Genel olarak dayanıklılık sporcuları (örneğin triatletler), takım sporcularından (örneğin basketbol, futbol) ve güç temelli sporculardan (örneğin halter, gülle atma) farklı ihtiyaçlara sahip olacaktır.

Bu nedenle değerlendirme süreci, sporun ve sporcunun ihtiyaçlarına uygun şekilde tasarlanmalı, aynı zamanda spora özgü bir kondisyon programı tasarlamak için gereken bilgileri sağlamalıdır.

Spor veya grup büyüklüğünden bağımsız olarak, bir sporcu bir programa katılmadan önce temel değerlendirmeler yapılmalıdır. Spor performansı profesyonelleri, fizyolojik ölçümlere ve ardından performans testlerine geçmeden önce, öznel değerlendirmeler (örneğin PAR-Q, sağlık geçmişi anketleri) toplamalıdır.

Aynı gün birden fazla değerlendirme yapılıyorsa, her testin geçerliliğini sağlamak için mantıklı bir sıra izlenmelidir. Örneğin, bir sporcu susuz kaldığında veya termoregülasyon nedeniyle vazodilatasyon yaşadığında, egzersiz sonrası çevre ölçümleri yapılmamalıdır. Bu iki durum, çevre ölçümlerini değiştirebilir.

Aşağıda değerlendirmeler için önerilen bir sıra bulunmaktadır:

• Sağlık Risk Değerlendirmesi (örneğin PAR-Q, sağlık geçmişi anketi)
• Biyometrik Ölçümler (örneğin kalp atış hızı, kan basıncı)
• Antropometrik Ölçümler (örneğin çevre ölçümleri, vücut yağ oranı) – gerekliyse ve uygunsa
• Statik Postür Değerlendirmesi
• Hareket Taramaları (örneğin, Baş Üstü Çömelme Değerlendirmesi, Tek Bacak Çömelme Değerlendirmesi, yürüyüş analizi)
• Esneklik (örneğin Otur ve Uzan Testi)
• Kas Dayanıklılığı (örneğin izokinetik kuvvet testi)
• Kardiyovasküler Fitness (örneğin Koşu Testi)
• Performans Değerlendirmeleri (güç, hız, çeviklik, çabukluk) – önceki testlerden kaynaklanan yorgunluk sonuçları geçerliliği etkileyebileceğinden, ideal olarak farklı bir günde yapılmalıdır.

İzokinetik Performans Cihazı: KİNEO

İzokinetik kuvvet, belirli bir hızda oluşan kasılma sırasında geliştirilebilen en yüksek tork değeridir. İzokinetik kasılma ise; kasın eklem hareket açıklığı boyunca belirlenen sabit bir hızla kasılmasıdır. Bu kasılma tipi ile kasta maksimum yüklenme sağlanırken, belirlenen hareket hızı ile birlikte kasın güvenli şekilde antrene edilmesine olanak sağlanır. Aynı zamanda bu cihazlar, kas kuvvetini, dengesini (iki uzuv arası) ve dayanıklılığını objektif olarak ölçerek oluşabilecek sakatlıkların önlenmesinde ve yaralanma sonrası spora dönüş sürecinde vazgeçilmez bir rol oynar.

Merkezimizde bulunan Kineo Multistation cihazı ile birlikte yapılan ölçümler:

• İzometrik Quad
• İzokinetik Quad
• Eksantrik Quad
• İzokinetik Hamstring
• Eksantrik Hamstring

Yenilikçi yaklaşımımızla, merkezimizde postür analizi, sıçrama testleri, esneklik, FMS ve denge testleriyle sporcuların antrenman periyotlamasını düzenliyor ve eksik yönlerini kapsamlı şekilde, yapay zeka desteğiyle raporluyoruz.

Yapay Zeka ile Postür Analizinin Avantajları

a. Hızlı ve Doğru Analiz

Yapay zeka algoritmaları, video veya fotoğraf verileri üzerinden vücut pozisyonlarını anında analiz edebilir. İnsan gözüyle fark edilemeyen küçük postür bozuklukları, yapay zeka tarafından kolayca tespit edilebilir. Böylece, manuel analizlerde yaşanabilecek hata payı minimuma indirilir.

b. Kişiye Özel Öneriler

Postür analizi yapan yapay zeka sistemleri, her bireyin vücut yapısına uygun özel önerilerde bulunabilir. Kişiye özel tavsiyeler, genellikle bir fizyoterapist veya uzman rehberliğinde yapılacak bir postür çalışmasına daha yakın sonuçlar elde edilmesini sağlar.

c. Ergonomik İyileştirmeler

Sadece duruşu analiz etmekle kalmaz, aynı zamanda kişilerin çalışma ortamları hakkında da analiz yapabilir. Örneğin, masa başı çalışmalarda doğru sandalye seçimi, oturuş pozisyonu, ekran yüksekliği gibi faktörler yapay zeka tarafından analiz edilerek daha ergonomik bir çalışma ortamı yaratılabilir.

Yapay Zeka ile Dikey Sıçrama Testinin Avantajları

a. Daha Hassas ve Doğru Ölçümler

Sıçrama yüksekliğini daha hassas bir şekilde ölçebilir. Görsel tanıma teknolojileri sayesinde sıçrama anındaki en küçük hareketler bile tespit edilir ve doğru veriler sağlanır. Geleneksel testlerde sıçrama yüksekliği elle ölçülür ve insan hatası olabilir.

b. Kişiye Özel Antrenman Tavsiyeleri

Her bireyin fiziksel özelliklerine ve performansına göre özelleştirilmiş geri bildirim sunar. Bu, sporculara kendi vücut yapıları ve ihtiyaçlarına göre tavsiyeler almayı sağlar. Kişisel antrenman programları ve iyileştirme önerileri ile daha verimli gelişim sağlanabilir.

c. Veri Tabanlı Gelişim İzleme

Sporcunun geçmiş verileri üzerinde analiz yaparak ilerleme takibi sağlar. Her testte elde edilen veriler, zaman içinde performanstaki değişimleri izler. Böylece sporcular gelişimlerini objektif olarak görebilirler.