İliotibial Bant Sendromu

Son 30 yılda koşu, dünyada popüler hale gelmiştir.  Hollanda Atletizm Federasyonu (KNAU), Hollanda nüfusunun yaklaşık %12,5'inin düzenli olarak koştuğunu bildirmiştir. Koşu; yoğun fiziksel aktivitenin ucuz bir şeklidir ve her yerde her zaman yapılabilir aynı zamanda birçok rekreasyon ve profesyonel sporun temel bir parçasıdır. Bununla birlikte, koşu özellikle bacaklarda tekrarlayan hareketler nedeniyle sakatlıklara sebep olabilir.

Iliotibial bant sendromu (ITBS) ilk olarak 1975 yılında koşu ve bisiklet gibi tekrarlı alt ekstremite aktiviteleriyle dizin lateral tarafında hissedilen bir ağrı olarak tanımlanmıştır. Koşu ve diğer dayanıklılık sporların popülaritesindeki artıştan sonra, 1980'lerden beri Iliotibial bant sendromu daha yaygın hale geldi. İliotibial bant sendromunun genel insidansı, incelediğiniz popülasyona bağlı olarak %1,6 ile %52 arasında değişebilir.  Son yapılan çalışmalarda, İliotibial bant sendromunun lateral dizde en sık görülen koşu yaralanması olduğu ve %1,6 ile % 12 arasında bir insidansı olduğu kabul edilmektedir.

İliotibial bant sendromunun etiyolojisinde multifaktöriyel olduğu ve altta yatan patolojinin yeterince anlaşılmadığı düşünülmektedir. Tarihsel bir bakış açısı, İliotibial bant sendromunun özellikle koşucularda koşu sırasında tekrarlayan diz fleksiyonu ve ekstansiyonu sırasında lateral femoral epikondil üzerinde hareket ederken distal Iliotibial bantın (ITB) aşırı sürtünmesinden kaynaklanmasıdır. Son zamanlardaki bir teori, İliotibial bant sendromunun lateral femoral epikondilde yaklaşık 20-30 ° diz fleksiyonunda sıkışmasıdır.

İlitibial bant sendromu, iliotibial bandın distal kısmının inflamasyonunun lateral diz ağrısı ile sonuçlandığı sık görülen bir diz yaralanmasıdır. İliotibial bant dizin lateral stabilizatör olarak işlev görür.

İliotibial bant sendromu koşucularda çok sık görüldüğü için literatürde bazı çalışmalarda koşucu dizi olarak geçmektedir.

İliotibial Bant Sendromunun Oluşma Sebepleri; 

* Aşırı tekrarlı kullanım (Overuse)

* Lateral femoral epikondilde iliotibial bandın geçtiği bölgedeki kan damarları ve sinirler 30° diz fleksiyonu sırasında sıkışır. Bu diz açısı çevresindeki tekrarlanan hareket ağrıya neden olabilir.

* Tekrarlayan diz fleksiyonu ve ekstansiyonu sırasında iliotibial bandın arka kenarı lateral femoral epikondile sürtmesi ağrıya sebep olabilir.

* Alt ekstremite dizilim problemleri

* Artmış diz internal rotasyonu

* Artmış kalça adduksiyonu, ve zayıf kalça abdüktörlerine bağlı görülebilir

* İliotibial bant gerginliği

* Kas tendonda kuvvet ve esneklik yetersizliği

* Kas kuvvetinde dengesizlik

* Uygun olmayan ayakkabı ve zemin

* Biyomekanik faktörler; artmış diz iç rotasyonu, genu rekurvatum ve ayak bileğinde artmış pronasyon

İliotibial Bant Sendromu Tanı ve Klinik Değerlendirme

İliotibial bant sendromu tanısı için iyi bir değerlendirme çok önemlidir. Daha önce geçirilmiş sakatlıklar hakkında detaylı bilgi aldıktan sonra fiziksel değerlendirme ile özellikle alt ekstremite dizilimi değerlendirilmelidir. Palpasyon ile dizin eklem ile lateral epikondil hattı lokalize ağrılıdır. Tanıyı doğrulamak için spesifik ortopedik testler yapılmalıdır (Noble testi, Ober testi). Radyolojik görüntülemeler ile ağrıya sebep olabilecek diğer eklem içi problemleri dışlamak için manyetik rezonans görüntüleme istenebilir. Ayırıcı tanı için; Patellar tendinopati, erken osteoartrit ve dejeneratif eklem rahatsızlığı, lateral menisküs yırtıkları, lateral kollateral ligament zorlanması, lumbar disk herniasyonu değerlendirilmelidir.

İliotibial Bant Sendromu Müdahale Yaklaşımları

Müdahalede konservatif uygulamaya öncelik verilmelidir bazı ilerleyen olgularda 6 ayı geçmiş kronikleşmiş ağrılı bireylerde cerrahi gerekebilir.

İliotibial bant sendromu müdahalesinde ilk hedef aktivitelere bir süre ara vererek akut ağrıyı azaltmak ve lateral femoral epikondilde iliotibial bandın inflamasyonunu azaltmaktır. Subakut süreçte iliotibial bantın esnekliğini sağlamak, kas dengesizliklerini gidermek için egzersiz eğitimi verilmeli, alt ekstremite dizilim bozukluklarını düzeltmek sendromun tekrarlanmaması için önemlidir. Uygun koşu için koşu biyomekaniği eğitimi verilmelidir. Ayak analizi değerlendirmeleri ile gerekirse kişiye özel yapılmış tabanlıklar ile doğru basış desteklenmeli ve koşu sırasında zemin şartlarına uygun ayakkabı tercih edilmelidir.