Sporcularda Vagus Uygulaması
Sinir sistemimiz istemli kontrol edebildiğimiz (somatik) ve istemsiz kontrol (otonom) şekilde çalışan iki temel sistemden oluşur. Otonom sinir sistemimiz, iç ve dış ortamdaki değişikliklere adaptasyonu sağlayan; kalp, akciğerler, damarlar, bağırsaklar, üreme organları gibi hayati yapıları kontrol eden sistemdir. Otonom sinir sistemi iki bölümden oluşur: Özellikle dış ortamdaki tehlike, saldırı vb. durumların varlığında ‘’savaş veya kaç’’ yanıtına neden olan sempatik sinir sistemi ve bedeni sakinleştiren, büyüme ve gelişmeyi sağlayan, daha çok içsel özellikleri olan, kısaca ‘’dinlen ve sindir’’ olarak belirtilen parasempatik sinir sistemi.
Stres (bedende fiziksel ve ruhsal yük oluşturan her şey) otonom sinir sisteminde fonksiyon bozukluğuna yol açan en önemli etkenlerden biri olarak göze çarpmaktadır. Sıklıkla sempatik sistemi aktive ederek bedende ‘’savaş veya kaç’’ yanıtına neden olmaktadır. Akut stres sürecinde hayat kurtarıcı olan bu durum kronik stres durumunda psikososyal ve fiziksel rahatsızlıklara sebebiyet vermektedir.
Stresli kişilerde tam manasıyla dinlenme sağlanamadığı ve sürekli sempatik sistem aktivasyonu ile bedende ‘’savaş veya kaç’’ yanıtı oluştuğu için, özellikle bu kişilerde; hipertansiyon, obezite, depresyon, kronik ağrı, uyku bozuklukları, kronik yorgunluk, mide-bağırsak rahatsızlıkları, bağışıklık sistemi ile ilgili bozukluklar gibi rahatsızlıklar görülebilmektedir. Sporcularda ise sempatik sinir sisteminin aşırı aktivasyonu spor performansında azalmaya, spor aktivitesi sonrası ise yetersiz dinlenme ve restorasyona neden olmaktadır. Aşırı sempatik aktivite kardiyovasküler sistemde yüklenmeye neden olduğu için spor aktivitesi sırasında kişide kalp damar sistemi rahatsızlıkları riskini de artırmaktadır.
Otonom sinir sistemimizin temel sinirlerinden olan Vagus (10.Kranial) Siniri, özel geliştirilmiş bir kulak aparatı sayesinde stimüle edilerek parasempatik sistem aktivasyonu sağlanabilmektedir.
Parasempatik sinir sisteminin en önemli parçası olan vagus siniri iç dengenin (homeostazın) düzenlenmesinde çok önemli bir role sahiptir. Vagus sinirin stimülasyonu ile kişinin artmış veya bozulmuş fizyolojik reaksiyonlarını ideal değerlere getirerek bedenin, sistemlerin ve organların olumsuz etkenler nedeniyle yorulmasını engellemek, toparlanma süresini kısaltmak ve uzun vadede ise erken doku/organ yaşlanmasını önlemek mümkün. Bedenleri yaptıkları işin doğası gereği sürekli ve yüksek şiddetlerde fiziki yüklenime maruz kalan sporcular için vagus stimülasyonu aynı zamanda performans ve dayanıklılık artışı olarakta sporcuya kazanım sağlamaktadır.
DOiT olarak rehabilitasyon çalışmaları/performans antrenmanları süreçlerinde Yrd. Doç. Dr. Ali Veysel Özden hocamızın geliştirdiği kulaklık sayesinde Vagus Yygulaması tekniğini kullanmaktayız. Vagus Uygulaması desteğiyle sporcuların toparlanma sürelerini kısaltmakta, fizyolojik yeterliliklerini artırmakta, mental ve bedensel zindelik oluşturmakta, uyku problemlerine destek olmakta, kardiyak yeterlilik seviyelerini artırmaktayız.